Ewa Dzięgiel
Polszczyzna na Ukrainie. Sytuacja językowa w wybranych wsiach chłopskich i szlacheckich
ISBN 83-89100-42-8
Format B5, s. 188, ilustr., mapy w tekście, bibliografia, składana mapa A3
I. WSTĘP
1. Cel i metoda pracy
2. Zakres i metody prowadzenia badań terenowych
3. Stan badań nad gwarami południowokresowymi
II. POLACY NA UKRAINIE – HISTORIA I WSPÓŁCZESNOŚĆ
1. Historia i statystyka
1.1. Najdawniejsze osadnictwo polskie
1.2. W granicach Imperium Rosyjskiego i Cesarstwa Austro-Węgier
1.3. W Polsce 1921-1945 i w Rosji Radzieckiej 1917-1945
1.4. W granicach Związku Radzieckiego (1945-1989) i Ukrainy (po 1989 r.)
2. Skład społeczny ludności polskiej na Ukrainie
2.1. Podział stanowy. Szlachta i chłopi
2.2. Współczesne określenia ludności polskiej na Ukrainie: „Polaki”, „Lachy”, „Mazury”
III. CHARAKTERYSTYKA BADANYCH SPOŁECZNOŚCI
1. Liczebność Polaków
2. Świadomość narodowa
IV. BILINGWIZM POLSKO-UKRAIŃSKI
1. Typy sytuacji bilingwalnych
1.1. Ustalenia terminologiczne
1.2. Bilingwizm integralny
1.3. Bilingwizm regresywny
1.4. Bilingwizm resztkowy
1.5. Zmiana języka
2. Czynniki wpływające na zachowanie lub zanik języka polskiego
V. ZRÓŻNICOWANIE JĘZYKA POLSKIEGO NA UKRAINIE
VI. POLSKIE CECHY GWAROWE
1. Fonetyka
1.1. Kontynuanty a pochylonego
1.2. Kontynuanty e pochylonego oraz dawnych grup ir, yr
1.3. Kontynuanty dawnego o długiego
1.4. Wyrównanie tematów czasu przeszłego w formach typu śel’i
1.5. Wyrównanie ‘o *eT do ‘e w formach typu m’etła, b’ere, ńesła
1.6. Brak wyrównania ‘a *eT do ‘e w formach typu zam’atać
1.7. Zachowanie -ar- w typie darła
1.8. Zwężenie artykulacji akcentowanego e przed spółgłoską nosową
1.9. Zwężenie artykulacji akcentowanego o przed spółgłoską nosową
1.10. Zwężenie artykulacji akcentowanych samogłosek nosowych
1.11. Artykulacja samogłosek nosowych w wygłosie
1.12. Wymowa wygłosowej grupy -ej
1.13. Zanik interwokalicznego -j- i ściągnięcie w bezokoliczniku i formach czasu przeszłego czasowników bać się, stać
1.14. Mazurzenie
1.15. Asymilacja n do k na granicy dwu morfemów
1.16. Uproszczenie grup spółgłoskowych strz, trz, drz
1.17. Odpowiedniki leksemów lekki, miękki i formacji pokrewnych
1.18. Dysymilacja grupy dl > gl
1.19. Dysymilacja kt > xt w typie xto
1.20. Dysymilacja xs/ > ks/ w typie ks/an
1.21. Dysymilacja grupy c/t > s/t
1.22. Przejście przyrostkowego ł/l > n w typie vźon, vźena, vźeńi
1.23. Przejście -ił, -ył > -uł w typie b’uł, menc/uł
1.24. Przejście -aj > -ej w zakończeniu rozkaźnika dej, dejmy
1.25. Fonetyka międzywyrazowa
2. Fleksja
2.1. Końcówka biernika lpoj. rzeczowników i przymiotników rodzaju żeńskiego
2.2. Końcówka narzędnika lpoj. rzeczowników i przymiotników rodzaju żeńskiego
2.3. Postać M. lmn. rzeczowników rodzaju męskiego i ich określeń
2.4. Końcówka narzędnika lmn.
2.5. Przymiotnikowa końcówka -ego
2.6. Końcówka 1 os. lpoj. czasu teraźniejszego I i II koniugacji
2.7. Końcówka 1 os. lmn. czasu teraźniejszego i trybu rozkazującego
2.8. Końcówka 2 os. lmn. czasu teraźniejszego i trybu rozkazującego
2.9. Końcówki osobowe czasu przeszłego
2.10. Formy imiesłowów biernych
2.11. Formy rozkaźnika typu [ty] pomuc, poxuc
2.12. Iteratywne sufiksy -ovać, -yvać
2.13. Usunięcie lub zachowanie sufiksu w czasownikach typu zajmać // zajmovać
2.14. Odpowiedniki czasowników mleć, pleć
VII. WPŁYWY UKRAIŃSKIE
1. Fonetyka
1.1. Miejsce akcentu. Zmiana barwy samogłosek w zależności od pozycji akcentowanej lub nieakcentowanej
1.2. Asynchroniczna wymowa samogłosek nosowych przed spółgłoskami szczelinowymi
1.3. Wymowa en ę, on Q przed spółgłoskami tylnojęzykowymi
1.4. Asynchroniczna artykulacja spółgłosek wargowych miękkich
1.5. Przejście spółgłoski v > u/ na końcu sylaby
1.6. Przedniojęzykowo-zębowa artykulacja ł
1.7. Palatalna artykulacja l
1.8. Półmiękka artykulacja spółgłosek palatalnych ś, ź, ć, dź
1.9. Palatalizacja spółgłosek tylnojęzykowych przed ę oraz e ę
1.10. Palatalna artykulacja x
1.11. Dźwięczna spółgłoska h
1.12. Wymowa spółgłoski z/ (*r’)
1.13. Spółgłoski protetyczne przed nagłosowymi samogłoskami o-, u-
1.14. Wymiana nagłosowego u - v (f) - h (x) - u/
1.15. Dźwięczna spółgłoska v po spółgłoskach bezdźwięcznych
1.16. Dyspalatalizacja ń w połączeniach ńc, ńcz, ńsk
1.17. Dyspalatalizacja ś przed spółgłoskami miękkimi
2. Fleksja
2.1. Gramatyczna kategoria rodzaju
2.2. Gramatyczna kategoria liczby
2.3. Formy mianownika lpoj. rzeczowników rodz. żeńskiego typu krokfa, gospodyńa
2.4. Końcówka miejscownika lpoj. rzeczowników i przymiotników rodzaju męskiego
2.5. Końcówka celownika lmn. rzeczowników
2.6. Końcówka -ij/-yj w mianowniku lpoj. przymiotników rodz. męskiego
2.7. Końcówka biernika lpoj. przymiotników rodzaju żeńskiego
2.8. Pełne i skrócone formy zaimków
2.9. Synkretyzm biernika zaimka ona z dopełniaczem
2.10. Końcówka -ox w dopełniaczu i miejscowniku liczebników
2.11. Odmiana liczebników złożonych
2.12. Końcówka -Vmo w 1 os. lmn. czasu teraźniejszego, -źmo lub -śmo w 1 os. lmn. czasu przeszłego oraz -mo w 1 os. lmn. trybu rozkazującego
2.13. Formy czasu przeszłego
VIII. UWAGI KOŃCOWE
Wykaz stosowanych skrótów
Wykaz literatury