Katalogi testamentów t. 2
Opis
Testamenty mieszkańców miast Wołynia
od końca XVI – do początku XVIII wieku
opracowała Natalia Biłous
Seria: „Katalogi testamentów mieszkańców miast z terenów Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego do 1795 roku”
pod redakcją Urszuli Augustyniak
tom 2
ISBN 978-83-7507-224-2
format b5, s. 134. ilustr., indeksy: osób, geograficzny i rzeczowy
Seria źródłowa Katalogi testamentów mieszkańców miast z terenów Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego do 1795 roku została przygotowana przez Zespół Historii Kultury Staropolskiej w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Jej celem jest nie tylko wydanie drukiem katalogów testamentów mieszkańców miast Rzeczypospolitej Obojga Narodów, lecz także zintensyfikowanie badań nad mieszczańskimi aktami ostatniej woli w sytuacji, gdy głównym przedmiotem zainteresowania historyków i edytorów polskich stały się testamenty szlacheckie.
Mam nadzieję, że publikacja katalogów i poprzedzające ją prace badawcze pozwolą także nadrobić zapóźnienia w inwentaryzacji i badaniach testamentów mieszczańskich z terenów Rzeczypospolitej w stosunku do krajów ościennych. Katalogi będą istotną pomocą naukową dla wszystkich badaczy wykorzystujących źródła testamentalne. Ułatwią docieranie do rozproszonego materiału i skrócą czas kwerend w poszczególnych jednostkach archiwalnych. Dostarczą informacji o specyfice bazy źródłowej, formie i ogólnej treści źródeł testamentalnych. Wykonana podczas przygotowywania do druku digitalizacja cennych materiałów źródłowych, będących dziedzictwem narodowym zarówno Polski, jak i innych krajów należących niegdyś do I Rzeczypospolitej, pozwoli na ich bezpieczne zachowanie (Urszula Augustyniak).
Tom uwzględnia ok. 200 testamentów odnalezionych w wyniku kwerendy w archiwach Ukrainy, Polski i Białorusi. Są to dyspozycje ostatniej woli mieszkańców miast Wołynia, a także przedstawicieli innych stanów oraz przybyszów z innych rejonów. Archiwa miast wołyńskich zostały zniszczone w wyniku pożarów i wojen, w niektórych zachowały się tylko szczątki dokumentacji. Z tego powodu podstawą źródłową badań stały się zachowane, pojedyncze księgi kilku miast Wołynia oraz księgi grodzkie i ziemskie zawierające kopie wypisów z zaginionych ksiąg miejskich. Publikacja katalogu pozwoli włączyć do naukowego obiegu cenne dokumenty, które umożliwią prowadzenie badań nad różnymi kwestiami życia społeczeństwa wschodnich terenów dawnej Rzeczypospolitej w epoce wczesnonowożytnej.
Natalia Biłous – doktor, starszy pracownik naukowy w Instytucie Historii Ukrainy Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. Specjalizuje się w badaniach nad społeczeństwem Wołynia i Kijowszczyzny w czasach wczesnonowożytnych. Autorka m.in. monografii i edycji zbiorów dokumentów: Київ наприкінці ХV – в першій половині ХVІІ ст. Міська влада і самоврядування. Київ: Видавничий дім «Києво‐Могилянська академія», 2008; Тестаменти киян середини ХVІ – першої половини ХVІІ ст. Київ: Інститут історії, 2011; Привілеї Києва кінця ХV – середини ХVІІ ст. Дослідження. Тексти (Київ: Інститут історії), 2013 oraz kilkudziesięciu artykułów i recenzji; https://nas.academia.edu/NataliaBilous.