Józef Kramsztyk (wyd. II poszerzone)

Krzysztof Prochaska

Józef Kramsztyk

Pasjans rodzinny, towarzyski, literacki i naukowy

Wydanie drugie poszerzone

Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2022

ISBN 978-83-7507-316-4
format 200 × 250 mm, oprawa twarda, wnętrze 511 s., papier GardaMatt Art 135 g, 154 ilustracje w tekście + 30 ilustracji wielobarwnych w skupieniu, Introduction in English, diagramy genealogiczne, obszerna bibliografia, szczegółowy indeks osobowy

Biografia kontekstowa, zwana też niekiedy biografią ekologiczną lub ekumeniczną. Drugie wydanie ukazało się drukiem na szlachetnym papierze w zwiększonym formacie. Zostało znacznie poszerzone o rezultaty dodatkowych czteroletnich badań i poszukiwań w archiwach w Polsce i za granicą. Ponadto w stosunku do wydania pierwszego wzrosła też liczba ilustracji.

Józef Kramsztyk (1890-1932) wyrósł w środowisku zasymilowanych elit pochodzenia żydowskiego. Pochodził z wzmiankowanego już w źródłach osiemnastowiecznych rodu polskich rabinów nurtu reformowanego. Miał wielu bogatych krewnych i powinowatych: naukowców, przemysłowców, finansistów, prawników i lekarzy. Z wykształcenia fizyk (doktorat w Heidelbergu), z zamiłowania humanista, poeta i tłumacz, przełożył m.in. Dziadka do orzechów E.T.A. Hoffmanna i pierwszy tom Czarodziejskiej góry T. Manna. Komentował wydarzenia kulturalne, popularyzował naukę. Utrzymywał szerokie kontakty z intelektualną elitą Warszawy, brał udział w dyskusjach literackich, publikował recenzje. Przyjaźnił się ze skamandrytami; poetyckie z nim zabawy wspomina Julian Tuwim w książce Pegaz dęba.

Krzysztof Prochaska – autor i narrator Pasjansa, urodzony w Łodzi w 1947 r., syn Leona Prochaski i Joanny z Kramsztyków (dla której Józef był stryjem, a Izaak Kramsztyk – pradziadkiem). Matematyk z wykształcenia, informatyk z zawodu, autor telewizyjnego, dokumentalnego filmu o Romanie Kramsztyku i kilku artykułów poświęconych jemu, jego rodzinie, twórczości, pobytowi w getcie warszawskim. Badacz historii i genealogii rodziny Kramsztyków.

Autor wypełnił następujące cele:

• prezentacja osoby Józefa Kramsztyka poprzez ukazanie jego profilu osobistego, fachowego dorobku, wypowiedzi jemu współczesnych – także w kontrze do karykaturalnych i złośliwych charakterystyk obecnych dzisiaj w obiegu publicystycznym;
• przedstawienie tła rodzinnego Józefa i przybliżenie postaci wyróżniających się, uzupełnienie ich biogramów o nieznane informacje, elementy anegdotyczne i fragmenty wspomnień – ogarnięcie ich w tym jednym opracowaniu;
• sprecyzowanie i sprostowanie błędów wciąż̇ powielanych w literaturze tematu, uzupełnienie luk, podzielenie się z czytelnikami ciekawymi szczegółami – także tymi nieznanymi badaczom lub z jakichś́ powodów przez nich pominiętymi;
• zebranie oraz udostepnienie możliwie dużego materiału ikonograficznego obrazującego ludzi i związane z nimi artefakty.

Otrzymaliśmy obszerną biografię kontekstową Józefa Kramsztyka, ale też rodzaj leksykonu rodzin Kramsztyków, Muttermilchów, Frũhlingów, Nussbaumów i innych. Książka stanowi istotny wkład do opracowania historii rodziny Kramsztyków w powiazaniu z innymi zasłużonymi rodami warszawskich Żydów.

#Kramsztyk #Muttermilch #Frũhling #Nussbaum #Ascher #Hartman #Heyman #HoffmannErnstTheodorAmadeus, #Kon, #Lewenstam, #Librowicz, #MannTomasz #Mostowski, #Iwaszkiewicz #Słonimski #Tuwim #Wertenstein #Wertheim #Zweigbaum 

Spis treści

Renata Piątkowska, O pożytkach z wędrówek w przeszłość Krzysztofa Prochaski

Podziękowania

Wykaz skrótów

Wist

Wprowadzenie do wydania I

Wprowadzenie do wydania II

Introduction to the first edition

Genealogia, spuścizna, środowisko

Kramsztykowie

Muttermilchowie

Nussbaumowie

Frũhlingowie

Gniazdo rodzinne Józefa

Matka – Emilia Regina z Muttermilchów Kramsztykowa

Ojciec – Feliks Kramsztyk

Józef Kramsztyk

Dzieciństwo

Edukacja

Jego uniwersytety

Życie uczuciowe

Sara vel Zofia Endelman – pierwsza żona

Bronisława z Markusów Heymanowa – sympatia

Anna Mutermilch – druga żona

Życie naukowe i zawodowe

Tłumacz, krytyk i publicysta literacki

Poczucie humoru

W oczach innych

Choroba i śmierć

Pamiątki

Janina Kramsztyk – siostra

Andrzej Kramsztyk – brat

Retrospekcja, refleksje, dylematy, zagadki

Diagramy genealogiczne

Spis ilustracji

Bibliografia

Indeks osób

Ilustracje kolorowe