Indywiduum w procesie

Filozofia Whiteheada w dużej mierze wyrasta z odkryć naukowych, które dokonały się w drugiej połowie XIX oraz pierwszych dekadach XX wieku. Co ważne, znajdują w niej odzwierciedlenie teorie, które są do dziś akceptowane i rozwijane: teoria ewolucji, względności, mechanika kwantowa, fizjologia, jak też rozwijana z sukcesami przez samego Whiteheada matematyka. W wyniku rewolucyjnych odkryć, jakie w nich poczyniono, zmienił się nasz sposób myślenia o świecie. Wymagało to opracowania nowej, syntetycznej wizji rzeczywistości. Taką wizję przedstawił w swojej metafizyce Whitehead.

Adam Jurek (ur. 1981), doktor filozofii. Publikował m.in. w czasopismach Ruch Filozoficzny, Kwartalnik Filozoficzny, Eidos, Filozofia Nauki, Fenomenologia, Folia Philosophica. Zajmuje się przede wszystkim ontologią, metafizyką i fenomenologią. Tłumacz tekstów filozoficznych i literackich z języka angielskiego. Obecnie związany z Muzeum Sztuki w Łodzi.

SPIS TREŚCI

Wykaz zastosowanych w książce skrótów

1. Wyjaśnienie tematu i celu książki

2. Układ książki i cele poszczególnych rozdziałów

1. O pojęciu indywiduum

1.1. trzy najbardziej abstrakcyjne kryteria indywidualności

1.2. Charakter podziału bytów na ogólne i indywidualne

1.3. Kryteria podziału bytów na ogólne i indywidualne

1.4. Pojęcie indywiduum a pojęcie przedmiotu

2. Geneza Whiteheadowskiej koncepcji indywiduum

2.1. Metoda metafizyki

2.2. odrzucenie substancjalizmu

Rozdział I: Formatywność kreatywności

1. Dwojaka rola kreatywności

2. Ewolucja pojmowania kreatywności

3. Kreatywność jako „powszechnik powszechników”

4. Kreatywność a kryteria indywidualności

5. Aczasowość kreatywnych procesów konkretyzacji

6. Podstawowe koncepcje kreatywności

6.1. Indywiduum w perspektywie redukcjonistycznej koncepcji kreatywności

6.1.1. Problem stawania się kolejnych bytów aktualnych

6.1.2. Problem braku oddziaływań sprawczych

6.2. Indywiduum w perspektywie koncepcji nieredukcjonistycznych

6.2.1. Kreatywność jako pochodna z przeszłości

6.2.1.1. Krytyka koncepcji pochodności kreatywności z przeszłości

6.2.2. Interpretacja monistyczna

6.3. Proponowana interpretacja: indywiduum w perspektywie koncepcji eksplanacyjnej

Rozdział II: Formatywność eternaliów

1. Geneza Whiteheadowskiej koncepcji eternaliów

2. Generalna charakterystyka eternaliów

3. Poziomy funkcjonowania eternaliów

3.1. Wielość albo niezupełna potencjalność („deficient potentiality”)

3.2. Powiązanie [relatedness] albo zupełna potencjalność [efficient potentiality] eternaliów

3.3. Hierarchia abstrakcyjna

4. Eternalia a konkretyzacja indywiduum

4.1. Sposoby wkraczania/ingresji eternaliów w indywidua

5. Relacyjna funkcja eternaliów

6. Charakter ingresji eternaliów w indywidua

7. Podsumowanie

Rozdział III: Formatywność realnej potencjalności

1. Generalna charakterystyka realnej potencjalności

1.1. Status realnej potencjalności jako elementu formatywnego indywiduum

1.2. Zasada relacyjności [principle of relativity]

1.3. Podstawowe rozróżnienia pojęciowe

1.3.1. Nadmioty a przedmioty

1.3.2. Podmioty a nadmioty

1.3.3. Aktualność a potencjalność

2. Udział bytu aktualnego w konstytucji nowych indywiduów

3. Odrzucenie klasowej koncepcji indywiduum

4. Status realnej potencjalności a procesualno-ewentystyczna koncepcja indywiduum

5. Brak aktywności realnie potencjalnych przedmiotów

5.1. Charakter związku przyczynowo-skutkowego

6. Problem ujmowania przeszłej podmiotowości

7. Realna potencjalność a czas

7.1. Nieodwracalność czasu

7.2. Względność czasu a zakres realnej potencjalności

7.3. Stosunek czasowy podmiotu i ujmowanych przedmiotów

7.4. Trzy etapy zaniku indywiduum

8. Zreformowana zasada podmiotowa

9. Rodzaj danych a spełnienie indywiduum

10. Charakter immanencji

10.1. Immanencja przedmiotów w podmiotach

10.2. Immanencja przyszłości w bytach aktualnych

11. Podsumowanie

Rozdział IV: Indywidualność bytów aktualnych i ich splotów w kontekście teorii percepcji

1. Indywidualność a trzy modusy percepcji

1.1. Od ujęć przyczynowości sprawczej do przedstawieniowej bezpośredniości

1.1.1. Doświadczenie indywidualności przedmiotu w kontekście przejścia od danych początkowych [initial data] do danej przedmiotowej [objective datum]

1.1.2. Waluacja (IV wymóg) i transmutacja (VI wymóg)

1.1.3. Czucia zrewersowane

1.2. Ujmowanie indywiduów współczesnych

1.3. Zjawisko a rzeczywistość

2. Indywiduum złożone: sploty i społeczności

2.1. Sploty

2.1.1. Sposób istnienia splotów

2.1.2. Problem zasięgu bytowego splotów. Świat jako jeden splot

2.1.3. Indywidualność splotu a indywidualność bytu aktualnego

2.2. Społeczności

2.2.1. Hierarchia społeczności

2.2.2. Typy porządku społecznego

Rozdział V: Indywidualność a supozycje

1. Generalna charakterystyka supozycji

2. Supozycje prawdziwe i fałszywe

3. Supozycje w perspektywie teorii ujęć

3.1. Czucie podmiotu logicznego supozycji, czyli unikalnej pozycji indywiduum w świecie aktualnym

3.1.1. System wskazujący podmioty logiczne

3.1.1.1. System wskazujący podmioty supozycji a status relacji

3.1.2. Indywidualne ujęcia i kontrasty jako podstawa wskazania indywiduum

3.2. Czucie predykatu supozycji i ostateczna konstytucja czucia supozycjonalnego

4. Rodzaje czuć supozycjonalnych

4.1. Czucia supozycjonalne: percepcyjne i imaginacyjne

4.1.1. Rodzaje czuć percepcyjnych

4.1.1.1. Czucia percepcyjne autentyczne: bezpośrednie i pośrednie

4.1.1.2. Czucia percepcyjne nieautentyczne

5. Supozycje a rodzaje indywidualnych bytów aktualnych

5.1. Indywidua w postaci fizycznych zamierzeń

5.1.1. Fizyczne zamierzenia pierwszego rodzaju

5.1.2. Fizyczne zamierzenia drugiego rodzaju

5.2. Indywidua w postaci instynktownych intuicji

5.3. Indywidua świadome (czucia intelektualne)

5.3.1. Świadome percepcje

5.3.2. Sądy intuicyjne

5.3.2.1. Trzy rodzaje sądów intuicyjnych

5.3.2.2. Sądy intuicyjne a sądy pochodne

5.3.3. Świadome imaginacje

6. Podsumowanie

Rozdział VI: Bóg jako indywiduum i element formatywny

1. Geneza Whiteheadowskiej koncepcji Boga

2. Generalna charakterystyka Boga

2.1. Istnienie Boga w kontekście elementów formatywnych

2.2. Trzy natury Boga

3. Natura wtórna Boga jako dopełnienie doświadczenia w naturze pierwotnej

3.1. Sposób obiektywizacji zdarzeń w naturze wtórnej

3.2. Dalsza konkretyzacja natury wtórnej a wymogi kategorialne

3.3. Problem spełnienia Boga

3.3.1. Alternatywne interpretacje spełnienia i nadmiotowości Boga

4. Rola Boga w konstytuowaniu zdarzeń

4.1. Bóg jako źródło celów początkowych

4.2. Aktywne nadawanie celów początkowych przez Boga

4.3. Koncepcja nadawania celu a wymogi stawania się zdarzeń

1. Podstawowe problemy Whiteheadowskiej koncepcji indywiduum

1.1. Problem racji istnienia bytów aktualnych

1.2. Problem aczasowości konkretyzacji

2. Wnioski

Spis rysunków i tabel