Estetyka i poszukiwanie znaczeń w przestrzeniach architektonicznych

Estetyka i poszukiwanie znaczeń w przestrzeniach architektonicznych

ISBN 978-83-7507-155-9
format B5, s. 254, fotografie barwne na wszywce kredowej, bibliografia, indeks nazwisk

Ta książka uczy patrzeć, widzieć i rozumieć otaczającą przestrzeń. Miejsca spotkania architektury z filozofią są ukazane jako źródła inspiracji projektowych dla współczesnych architektów. Autorka w ory- ginalny sposób interpretuje wzrokocentryczne zdominowanie europejskiej tradycji architektonicznej, a w jego rysach i pęknięciach dostrzega antycypacje współczesnego splecenia architektury z szeroko rozumianą teorią percepcji.

Krytyczny namysł nad skutkami dotychczasowego rozpatrywania tej sztuki kieruje uwagę Autorki w stronę filozofii Heideggera; odnaleziony w antycznych początkach europejskiej kultury cielesny wymiar kontaktu z przestrzenią prowadzi ją w stronę współczesnej fenomenologii.

Dystans wobec postmodernistycznej drogi przywracania architekturze znaczeń łączy się z estymą dla dekonstrukcjonizmu, szczególnie w jego architektonicznym zastosowaniu do „pracy pamięci”. Nowatorstwo prowadzonych w książce analiz, aktualność poruszanej problematyki czyni tom godnym polecenia wszystkim tym, którzy zainteresowani są doświadczaniem estetycznym współczesnej architektury i jej znaczeniowym potencjałem.

Dr Magdalena Borowska jest adiunktem w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadzi badania w zakresie estetyki.

Spis treści

Wprowadzenie

CZĘŚĆ I
O optykach ujmowania przestrzeni w europejskiej teorii sztuki, filozofii, praktykach artystycznych (od renesansu do modernizmu)

1 . Rysunek, geometria, perspektywa jako narzędzia panowania nad przestrzenią

2 . Antycypacje współczesnych rozwiązań przestrzennych: środki artykulacji przestrzeni w manieryzmie i baroku

3. Post‐absolutystyczne optyki badania przestrzeni

4. Ruch w (percepcji) przestrzeni

5. Architektoniczna forma (i przestrzeń) uwarunkowana przez podmiot: podejście antropologiczne i psychologiczne

6. Namysł nad materią trwania: ewolucyjna zmienność form według Bergsona

7. Awangardowe antycypacje ponowoczesnej „przestrzeni zdarzeń”

8. Czy (jak) możliwa jest fenomenologia architektury?

CZĘŚĆ II
W poszukiwaniu pozaludzkiej miary dla architektury: poezja, świątynie, teatry w początkach kultury europejskiej

1 . Heideggerowska filozofia sztuki i jej wpływ na poetyckie pojmowanie architektury

2 . Działanie słowa poetyckiego w archaicznej Grecji – prawzór artystycznej kreacji?

3 . Merleau‐Ponty’ego koncepcja źródłowej percepcji a doświadczanie architektury

4. Wizualno‐cielesna percepcja pałacu w Knossos

5. O odbiorze greckiej tragedii i budowie teatrów

6. Ucieleśnione doświadczanie przestrzeni teatralnej

CZĘŚĆ III
Ponowoczesna walka o znaczeniowy wymiar architektury: od czytania znaczeniowych kodów do aistetycznego odczuwania przestrzeni

1. Językowy powrót znaczeń w architekturze, czyli o postmodernistycznej wielowartościowości

2. O antyprzedstawieniowych eksperymentach awangardy: kierunek– dekonstrukcja

3, Architektura (zdarzeń) jako forma wiedzy, czyli odświeżające kwestionowanie podstaw

4. Dekonstrukcja a upamiętnianie: rola aisthesis

5. Od formy do fałdy: fałdowanie w architekturze jako efekt fascynacji najnowszymi technologiami czy droga przywracania odczuwalnej jedności z naturą?

CZĘŚĆ IV
Ucieleśnione doświadczanie architektury a kwestia znaczeń

1. Wpływ europejskiej tradycji estetycznej na interpretację doświadczania przestrzeni architektonicznej

2. Wielozmysłowość w percepcji architektury: czy projektowanie przestrzeni architektonicznych jest nadawaniem znaczeń?

3. Atmosferyczność przestrzeni architektonicznych: percepcja i projektowanie według Petera Zumthora

4. Znaczeniowy wymiar dotykowej percepcji architektury. Recepcja czy wytwarzanie znaczeń?

Bibliografia
Indeks nazwisk