Cała rzeczywistość dla Chrystusa

Mateusz Wichary

„Cała rzeczywistość dla Chrystusa”
Abraham Kuyper (1837-1920) jako przedstawiciel kalwinistycznej teologii politycznej

Wydawnictwo Naukowe Semper
ISBN 978-83-7507-166-5
B5, s.185, diagram, bibliografia, indeks osób 

Abraham Kuyper (1837‐1920), holenderski działacz polityczny i teolog ewangelicko‐reformowany; od 1879 lider chrześcijańsko‐demokratycznej Partii Antyrewolucyjnej; od 1880 profesor Wolnego Uniwersytetu w Amsterdamie; 1901‐1905 premier Królestwa Holandii; sformułował społeczną naukę Kościoła w oparciu o ortodoksyjny kalwinizm; wywarł silny wpływ na kształt współczesnej rzeczywistości społecznej i politycznej w Holandii, a po II wojnie światowej także w innych krajach, np. w Republice Korei. Przygotował naukową edycję dzieł wszystkich polskiego reformatora Jana Łaskiego (młodszego).

Spis treści

Wykaz skrótów

Wstęp

I. Wybór tematu pracy

II. Cel pracy

III. Użyteczność pracy

IV. Pojęcie reformowanej teologii politycznej

V. Teologia polityczna jako kategoria opisu myśli Abrahama Kuypera

VI. Teologia reformowana jako kategoria opisu myśli Abrahama Kuypera

VII. Źródła i stan badań

VIII. Użycie źródeł i opracowań

IX. Metoda i układ pracy

CZĘŚĆ I. REFORMOWANA TEOLOGIA POLITYCZNA W KONTEKŚCIE HOLENDERSKIM

Rozdział 1. Reformowana teologia polityki

1.1. Reformowana a luterańska myśl polityczna

1.2. Zwingli i Kalwin jako źródła reformowanej wizji politycznej

1.2.1. Zwingli

1.2.2. Kalwin

1.3. Podstawowy podział świeckiej struktury społeczeństwa według Nauki wiary chrześcijańskiej Kalwina

1.3.1. Magistrat

1.3.2. Praktyczne działanie magistratu

1.3.3. Prerogatywy magistratu

1.3.4. Prawo

1.3.5. Lud

1.4. Synteza poglądów Kalwina

1.5. Chrześcijańska jednostka a kolektyw

1.6. Syntezy reformowanej teologii polityczno‐społecznej

1.7. Podsumowanie

Rozdział 2. Zarys historii stosunków państwo‐kościół w Holandii do XIX wieku

2.1. Początki Reformacji protestanckiej w Niderlandach

2.2. Synod w Emden – rok 1570

2.3. Społeczno‐niepodległościowy wymiar holenderskiej Reformacji

2.4. Związek państwa z Kościołem w Holandii do XIX wieku

Rozdział 3. Relacja państwo‐kościół oraz sytuacja religijna Holandii w XIX wieku

3.1. Powstanie Królestwa Holandii i tego następstwa

3.2. Zmiany w Kościele

3.3. Ruchy odnowy dziedzictwa Reformacji w XIX wieku

3.3.1. Przebudzenie

3.3.2. Sylwetka Groena van Prinsterera

3.3.2.1. Teologiczna wizja historiii

3.3.2.2. Koncepcja polityki

3.3.2.3. Szczyt działalności

3.4. Trzy formacje teologiczno‐pobożnościowe

3.4.1. Groningeńczycy

3.4.2. Moraliści (etycyzujący)

3.4.3. Moderniści 

CZĘŚĆ II. OSOBA I DZIEŁO ABRAHAMA KUYPERA

Rozdział 4. Życiorys Abrahama Kuypera

4.1. Okres formacyjny (1837‐1870)

4.1.1. Pochodzenie i dzieciństwo

4.1.2. Gimnazjum

4.1.3. Studia

4.1.4. Wpływ nowej teologii

4.1.5. Zakończenie studiów

4.1.6. Nawrócenie

4.1.7. Parafia w Beesd

4.1.8. Spotkanie z biedotą i kalwinistyczną ortodoksją

4.1.9. Dwie publikacje

4.2. Szczyt działalności publicznej (1870‐1905)

4.2.1. Utrecht i zwrot ku polityce

4.2.2. Amsterdam

4.2.3. Kontakt z Groenem van Prinstererem

4.2.4. Początek działalności politycznej

4.2.5. Powstanie Partii Anty‐Rewolucyjnej (1879) i Wolnego Uniwersytetu (1880)

4.2.6. Walka o władzę (1879‐1901)

4.2.7. Powstanie programu społecznego

4.2.8. Dalsza walka polityczna

4.2.9. Powstanie gabinetu z Kuyperem na czele

4.2.10. Kuyper u szczytu władzy (1901‐1905)

4.3. Schyłek aktywności publicznej (1905‐1918)

4.4. Inne obszary działalności Kuypera w latach 1870‐1920

4.4.1. Działalność kościelna

4.4.2. Działalność teologiczna

4.4.3. Działalność wydawnicza

4.4.4. Działalność edukacyjna

4.4.5. Kontakty z Ameryką

4.5. Śmierć

Rozdział 5. Podsumowanie politycznego dorobku Abrahama Kuypera

5.1. Emancypacja i odpowiedź na potrzeby najniższych klas społecznych

5.2. Założenie partii chadeckiej i Uniwersytetu

5.3. Pilaryzacja

5.4. Wpływ Kuypera na ewangelikalną refleksję oraz działania społeczne i polityczne w USA

5.4.1. Ruch edukacji domowej

5.4.2. Deklaracja Manhattańska

5.5. Neokalwinizm i kuyperianizm jako wyraz wpływu A. Kuypera na współczesność

CZĘŚĆ III. PODSTAWOWE KATEGORIE OPISU RZECZYWISTOŚCI POLITYCZNEJ WG ABRAHAMA KUYPERA

Rozdział 6. Suwerenność Boga

6.1. Suwerenność Boga jako punkt wyjścia dla teologii

6.2. Suwerenność Boga a wolność człowieka

6.3. Suwerenność Boga jako źródło władzy politycznej

6.3.1. Organiczność ludzkości

6.3.2. Władza państwowa jako władza mechaniczna

6.3.3. Teokracja a suwerenność Boga

6.3.4. Suwerenność Boga a istota władzy

6.4. Suwerenność Boga jako wątek kluczowych wystąpień publicznych Abrahama Kuypera

Rozdział 7. Światopogląd: holistyczne pojmowanie rzeczywistości

7.1. Światopogląd u Kuypera i jemu współczesnych

7.2. Konieczność chrześcijańskiego światopoglądu

7.3. Potrzeba całościowej wizji

7.4. Teologiczne podstawy koncepcji światopoglądu

7.5. Trzy podstawowe wytyczne życia

7.5.1. Relacja względem Boga: bezpośredni kontakt z Bogiem

7.5.2. Relacja względem drugiego człowieka: równość w różnorodności

7.5.3. Relacja względem świata: suwerenność różnych sfer życia

7.6. Geneza kategorii światopoglądu w refleksji Kuypera

Rozdział 8. Antyteza

8.1. Struktura procesu poznawania rzeczywistości

8.2. Wpływ grzechu na ludzkie poznanie

8.3. Odrodzenie jako źródło antytezy w łonie ludzkości

8.4. Antyteza w teologii i nauce

8.5. Wiara jako powszechna dyspozycja świadomości

8.6. Antyteza a Pismo Święte

8.7. Konieczność antytezy

8.8. Antyteza jako rzeczywistość historyczna

8.8.1. Antyteza w historii

8.8.2. Miejsce kalwinizmu w postępie historycznym

8.8.3. Antyteza jako wzór historii Holandii

8.8.4. Antyteza w edukacji

8.8.5. Antyteza w polityce

Rozdział 9. Łaska powszechna

9.1. Definicja łaski powszechnej

9.2. Łaska powszechna a antyteza

9.3. Chwała Boża jako spełnienie łaski powszechnej i szczególnej

9.4. Chrystus a natura

9.5. Dzieło łaski powszechnej w dorobku ludzkości

9.6. Łaska powszechna jako Boża przychylność

9.7. Kościół w kulturze: imperatyw łaski powszechnej

9.8. Kultura w Kościele: zagrożenie łaski szczególnej

9.9. Mandat kulturowy jako wspólnota obu dzieł łaski

9.10. Łaska powszechna a postęp

9.11. Łaska powszechna w wypowiedziach politycznych Kuypera

Rozdział 10. Suwerenność sfer

10.1. Suwerenność sfer: bezpośrednie poddanie społeczeństwa Bogu

10.2. Organiczna natura życia sfer społeczeństwa

10.3. Suwerenność sfer w kontekście egzegezy biblijnej

10.4. Suwerenność sfer: jedno królestwo zamiast dwóch

10.5. Pro rege, czyli etyczny imperatyw Kuypera

10.6. Suwerenność sfer a władza publiczna

10.6.1. Władza a życie organiczne społeczeństwa: tyczka podtrzymująca roślinę

10.6.2. Prerogatywy władzy państwowej: władza miecza

10.6.3. Władza a sfery społeczne

10.6.4. Władza państwowa a Kościół

10.6.5. Kościół a pozostałe sfery życia społeczeństwa

10.6.6. Kościół a władza. Porównanie myśli Kuypera i Leona XIII

10.7. Władza państwowa a Bóg

10.8. Władza państwowa a suwerenność jednostki: wolność sumienia

10.9. Pilaryzacja społeczeństwa jako przejaw koncepcji suwerenności sfer

Rozdział 11. Podsumowanie: Abraham Kuyper jako kalwinistyczny teolog polityki

11.1. Cechy teologii Abrahama Kuypera

11.1.1. Fundamentalizm / ewangelikalizm?

11.1.2. Romantyzm Kuypera

11.1.3. Wiktorianizm Kuypera

11.1.4. Specyfika teologii Abrahama Kuypera: synteza

11.2. Cechy teologii politycznej Abrahama Kuypera 

Bibliografia

1. Publikacje Abrahama Kuypera
2. Opracowania dzieł, teologii Abrahama Kuypera, teologii reformowanej lub politycznej
3. Literatura pomocnicza

Indeks osób