Ludność Królestwa Polskiego 1864-1914

Witold Pruss

Ludność Królestwa Polskiego 1864-1914

Komitet redakcyjny wydania:
Jerzy Bracisiewicz, Rafał Habielski, Janusz Sękowski,
Łukasz Niesiołowski-Spanò, Włodzimierz Zuzga

Wydawnictwo Naukowe Semper
Warszawa 2019

Wydawcy dziękują Fundacji Lanckorońskich za wsparcie edycji

ISBN 978-83-7507-262-4
Format B-5, s. 294, dwie składane barwne mapy luzem

Witold Pruss — historyk, warsawianista, pedagog i społecznik. Urodził się 2 maja 1943 roku w Warszawie. Zmarł tragicznie 16 czerwca 2005 roku.

W 1961 roku uzyskał świadectwo dojrzałości w Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Batorego w Warszawie i rozpoczął studia w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego.

Pracę magisterską „Rozwój przemysłowy i urbanistyczny dzielnicy zachodniej Warszawy 1864-1914” obronił w 1967 roku. W tym samym roku został asystentem w Zakładzie Historii Gospodarczej XIX i XX wieku, w Katedrze Ruchów Społecznych IH UW. Przez kilkanaście lat, do 1985 roku, pozostawał sekretarzem naukowym Komisji Historii Przemysłu Komitetu Nauk Historycznych PAN.

W 1974 roku, na podstawie rozprawy „Rozwój przemysłu warszawskiego w latach 1864-1914”, uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych. Pozostawał cenionym i lubianym nauczycielem akademickim.

Witold Pruss odszedł z Instytutu Historycznego UW w 1986 roku, od tego czasu jego życie zawodowe wypełniła praca w warszawskich liceach, a od 1995 roku regularnie poświęcał czas osobom, które z różnych powodów znalazły się na marginesie życia społecznego.

Książka jest zredagowaną wersją nieobronionej rozprawy habilitacyjnej Witolda Prussa pt. „Ludność Królestwa Polskiego w dobie pouwłaszczeniowej do początków XX w. (zagadnienia dynamiki i struktury)”.

Spis treści

Wstęp

Rozdział 1. Królestwo Kongresowe na tle podziałów geograficzno-historycznych i administracyjnych ziem polskich

1. Obszar Polski historycznej
2. Obszar i granice Królestwa Polskiego
3. Charakterystyka geograficzna Królestwa Polskiego
4. Podziały administracyjne Królestwa Polskiego

Rozdział 2. Statystyka i opracowania dotyczące ludności Królestwa Polskiego

Rozdział 3. Warunki rozwoju gospodarczo-społecznego Królestwa Polskiego w okresie pouwłaszczeniowym

1. Reforma uwłaszczeniowa. Rolnictwo
2. Emigracja
3. Przemysł

Rozdział 4. Ludność Królestwa Polskiego na przełomie lat 60. i 70. XIX wieku

1. Liczebność ludności
2. Rozmieszczenie ludności

Rozdział 5. Wzrost ludności Królestwa Polskiego w XIX i na początku XX wieku

1. Wzrost ludności w pierwszej połowie XIX wieku
2. Wzrost ludności w guberniach w latach 1868-1913
3. Wzrost ogólny ludności w latach 1865-1913
4. Stan ludności Królestwa Polskiego na tle państw i krajów europejskich w XIX i na początku XX wieku

Rozdział 6. Ruch naturalny ludności Królestwa Polskiego w drugiej połowie XIX i na początku XX w. na tle porównawczym

Rozdział 7. Wybrane cechy demogra czne ludności Królestwa Polskiego w końcu XIX wieku

1. Struktura płci
2. Struktura wieku ludności
3. Stan cywilny ludności

Rozdział 8. Ludność miast i wsi Królestwa Polskiego w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku

Rozdział 9. Skład wyznaniowo-narodowościowy ludności Królestwa Polskiego w XIX i na początku XX wieku

1. Ludność katolicka. Polacy
2. Ludność katolicka i prawosławna b. unicka
3. Ludność mojżeszowa – Żydzi
4. Ludność ewangelicka – Niemcy, Polacy
5. Litwini

Rozdział 10. Skład zawodowy ludności Królestwa Polskiego w końcu XIX wieku

Zakończenie

Bibliografia

1. Źródła statystyczne urzędowe
2. Źródła statystyczne nieurzędowe i opracowania statystyczne
3. Opracowania

Spis tabel numerowanych

Witold Pruss (1943-2005) [Jerzy Bracisiewicz]

Witold Pruss – nauczyciel i przyjaciel [Piotr J. Wróbel]

Mapy dołączone do książki

1. Królestwo Polskie i kraje ościenne ok. 1860 r. [oprac. Józef Humnicki i Henryk Rutkowski]
2. Ziemie polskie i ościenne ok. 1900 r. Mapa polityczna i administracyjna [oprac. Jerzy Lemené i Henryk Rutkowski]