Deskrypcje nieokreślone

Justyna Grudzińska
Deskrypcje nieokreślone

ISBN 978-83-7507-179-5
format A5, s. 132, ilustr., diagramy, bibliografia, indeks nazwisk, indeks pojęć

Deskrypcje nieokreślone to wyrażenia tradycyjnie analizowane przy użyciu kwantyfikacji egzystencjalnej, takie jak jakiś (pewien) człowiek czy niektórzy ludzie.
Jak zaobserwowano, deskrypcje nieokreślone w niektórych wystąpieniach zachowują się na wzór standardowych wyrażeń kwantyfikatorowych (takich jak każdy mężczyzna, większość kobiet); w innych zaś – upodabniają się do wyrażeń referencyjnych (takich jak Jan, Maria). Teoria kwantyfikatorów uogólnionych, która w latach 70./80. stała się dominującym podejściem do kwantyfikacji w języku naturalnym, okazała się niewystarczająca do modelowania nietypowych quasi-referencyjnych własności zasięgowych i anaforycznych (dynamicznych) deskrypcji nieokreślonych.
Książka omawia najważniejsze współczesne teorie statyczne i dynamiczne deskrypcji nieokreślonych oraz proponuje nowy model znaczenia dla kwantyfikacji w języku naturalnym – model łączący kwantyfikatory uogólnione z typami zależnymi – który pozwala na nowo usystematyzować i w sposób jednolity objaśnić zbiór obserwacji związanych ze szczególnym dwoistym zachowaniem zasięgowo-dynamicznym deskrypcji nieokreślonych.
Justyna Grudzińska jest adiunktem w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, autorką książki Semantyka nazw jednostkowych. Przedmiotem jej zainteresowań są analityczna filozofia języka i semantyka języka naturalnego.

Spis treści

Wprowadzenie
Rozdział I. Deskrypcje nieokreślone jako kwantyfikatory egzystencjalne
1. Wyrażenia rzeczownikowe w logice predykatów i teorii kwantyfikatorów uogólnionych
2. Pojęcia zasięgu i wiązania, własności zasięgowe i anaforyczne wyrażeń rzeczownikowych
3. Kłopoty ze statusem kwantyfikatorowym deskrypcji nieokreślonych
4. Hipoteza o wolnym zasięgu i hipoteza o wieloznaczności
Rozdział II. Deskrypcje nieokreślone i ich zasięgi
1. Deskrypcje nieokreślone i wieloznaczności zasięgowe
2. Paradygmat referencyjny: deskrypcje nieokreślone jako zmienne indywiduowe/zbiorowe
3. Paradygmat funkcyjny: deskrypcje nieokreślone jako zmienne funkcji wyboru/Skolema
4. Paradygmat z mechanizmem kontekstowego ograniczenia dziedziny kwantyfikacji: deskrypcje nieokreślone jako kwantyfikatory egzystencjalne (raz jeszcze)
Rozdział III. Deskrypcje nieokreślone i ich zachowanie dynamiczne
1. Deskrypcje nieokreślone i wieloznaczności anaforyczne
    1.1. Anafora dyskursowa
    1.2. ‘Zdania ośle’
2. Teorie dynamiczne
    2.1. Paradygmat DRT: deskrypcje nieokreślone jako zmienne
    2.2. Paradygmat DPL: deskrypcje nieokreślone jako dynamiczne kwantyfikatory egzystencjalne
3. Paradygmat wielowymiarowy: deskrypcje nieokreślone jako (statyczne) kwantyfikatory egzystencjalne (raz jeszcze)
Rozdział IV. Deskrypcje nieokreślone. Projekt nowej semantyki
1. Dwuwymiarowy model znaczenia z kwantyfikacją uogólnioną i typami zależnymi
    1.1. Typy zależne
    1.2. Kwantyfikatory uogólnione na typach zależnych
    1.3. Kontekst i dynamiczne rozszerzenia kontekstów
2. Wieloznaczność deskrypcji nieokreślonych
    2.1. Własności zasięgowe
           Obserwacja I: Wieloznaczność zasięgowa
           Obserwacja II: Obserwacja Ruysa
           Obserwacja III: Odczytania pośrednie
    2.2. Własności anaforyczne
           Obserwacja I: Anafora maksymalna/niemaksymalna
           Obserwacja II: ‘Zdania ośle’ i odczytania uniwersalne/funkcyjne
Podsumowanie
V. Dodatek. Systemy formalne: LP, DPL, DPlL, DRT
Bibliografia
Indeks nazwisk
Indeks pojęć